بررسی میزان فلزات (کادمیوم، سرب، روی، مس، کروم، نیکل) در بعضی از انواع سرمه های موجود در بازار ایران

سابقه و هدف: تماس با فلزات سنگین می تواند باعث اختلالات عصبی، به هم خوردن تعادل هورمون ها، اختلالات تنفسی و قلبی و عروقی، آسیب به ارگان ها، کم خونی، اختلالات پوستی، ریزش مو، ناباروری و سقط جنین شود. سرمه های حاوی فلزات سنگین به علت تماس بلند مدت با مخاط چشم می توانند منجر به عوارض فوق گردند. هدف از این پژوهش بررسی میزان فلزات سنگین در سرمه های مورد استفاده در برخی از شهرهای ایران می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، از 10 نوع سرمه مورد استفاده و موجود در بازار، 30 نمونه تهیه گردید. نمونه ها با محلول نیتریک اسید و پرکلریک اسید هضم شدند. پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت فلزات سنگین در هر نمونه با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله اندازه گیری شد. یافته ها: بیش ترین غلظت فلزات مورد بررسی در نمونه های سرمه به صورت میانگین ± انحراف معیار شامل کادمیوم 20 ± 2350، کروم 240 ± 2270، سرب 1900 ± 61900، نیکل 210 ± 3380، روی 120 ± 16190 و مس 250 ± 36240 (نانوگرم در هر گرم) سرمه اندازه گیری شد. کم ترین غلظت در نمونه ها شامل کادمیوم 002/0± 2، کروم 002/0± 2، سرب 8/0 ± 341، نیکل 4/0 ± 3، روی 40±1100 و مس 8/0 ± 9 نانوگرم در هر گرم سرمه بود. غلظت کادمیوم و روی و نیکل و کروم در تمام نمونه ها، مطابق استانداردهای موجود، در محدوده قابل پذیرش بود. استنتاج: نتایج مشخص نمود که وجود فلزات سنگین در سرمه به عنوان یک عامل هشدار دهنده می باشد و با توجه به وجود مقادیر بالای فلزات سنگین در برخی سرمه های مورد استفاده، باید در مورد ساخت و مصرف آن نظارت جدی و فرهنگ سازی صورت پذیرد. هم چنین قبل از ورود محصول سرمه تولیدی به بازار، سلامت آن از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین می بایست مورد تایید قرار گیرد.